Jouw getuigen
13.03.2015 - Het is al sinds de oudheid gebruikelijk om getuigen bij je bruiloft te hebben. Zover we in de geschiedenisboeken terug kunnen kijken, weten we niet beter dan dat er altijd iemand aan de zijde van de bruid en bruidegom heeft gestaan. Vandaag de dag is het nog steeds zo dat een getuige tijdens een huwelijksvoltrekking een onmisbare schakel is.
Regels
In Nederland is wettelijk vastgelegd dat je minimaal twee en maximaal vier getuigen mag hebben tijdens de voltrekking. Dit geldt alleen hier, want in andere landen gelden weer afwijkende regels. Overigens zijn in sommige gevallen zes getuigen nodig, zoals bij een trouwceremonie in een ziekenhuis of gevangenis. Bij ziekte of gevangenschap moeten meerdere personen aanwezig zijn die toestemming geven.
Wie je vraagt voor deze bijzondere gebeurtenis, is helemaal persoonlijk. Ouders, vrienden of andere familieleden: degene die belangrijk voor jou zijn, moet je deze rol geven. Het maakt bijvoorbeeld ook niet uit of de bruid drie getuigen heeft en de bruidegom maar één. Er gelden echter een drietal regels:
- De persoon in kwestie dient meerderjarig te zijn
- De persoon in kwestie dient te beschikken over een geldig legitimatiebewijs
- De persoon in kwestie mag elke nationaliteit hebben.
Als je kinderen hebt, is het leuk om juist hen ook deze rol te geven. Dit kan dan in de vorm van een symbolische getuigenis. Er bestaan speciale huwelijksaktes die de ambtenaar door de kinderen kan laten ondertekenen. Bedenk wel dat deze niet rechtsgeldig zijn.
De ‘best man’
De getuige heeft een aantal belangrijke taken, maar voordat we daar op in gaan, eerst een stukje achtergrondinformatie over de belangrijkste getuige: de ‘best man’. Deze term, die vooral in Amerika nog altijd gebruikt wordt, kent een historische achtergrond. De oorspronkelijke bedoeling ligt waarschijnlijk bij de Germanen. In die tijd was het gebruikelijk dat een man en vrouw uit hetzelfde dorp of gemeenschap met elkaar trouwden. Vrouwen hadden daar absoluut niets over te zeggen. Maar het kwam regelmatig voor dat er een tekort aan vrouwen was of dat er geen geschikte dame in het dorp woonde. Dan koos de man die diende te trouwen ervoor om de juiste vrouw uit een naburig dorp te ‘ontvoeren’, tegen de wil van haar ouders (en haarzelf) in. Geen taak om alleen uit te voeren dus pikte hij een compagnon uit om zo met twee man sterk dit gevecht aan te gaan. De ‘best man’ participeerde mee in deze verovering.
Dat het geen lieverdjes waren, bleek wel aan de grote hoeveelheid van brute ontvoeringen. Er bestaan gevallen waarbij niet iedereen ongeschonden uit de strijd kwam. Maar als de drie belangrijkste personen deze oorlogsvoering overleefden, werd het huwelijk spoedig voltrokken. Gedurende de (gedwongen) huwelijksceremonie kreeg de ‘best man’ de rol van ringdrager toebedeeld. Daar bleef het echter niet bij, want hij diende de bruidegom in alle tijden bij te staan. Zo bleef er een reële kans bestaan dat de familie van de bruid met geweld toesloeg om haar terug te krijgen. Uit historisch onderzoek is dan ook gebleken dat rond die periode een groot arsenaal aan wapens – zwaarden, messen en speren – rondom of onder het altaar werd bewaard. Zo kon de familie van de bruidegom, en de ‘best man’ in het bijzonder, het paar verdedigen als er toevallig een aanval van de schoonfamilie plaatsvond. De symboliek dat de bruid aan de linkerkant van haar toekomstige man moet staan, is ook uit deze tijd afkomstig. Aangezien de bruidegom eveneens in staat moest zijn om zich met zwaard of degen te verdedigen, was het noodzakelijk dat hij zijn rechterhand gedurende de plechtigheid vrij kon houden. In sommige gevallen hield deze ‘best man’ ook nog eens de wacht tijdens de huwelijksnacht.
In Nederland is het minder gebruikelijk om echt te spreken van een ‘best man’, maar het komt wel degelijk voor dat een broer of beste vriend een soortgelijke getuigerol krijgt. Nog steeds als ringdrager en later tijdens de dag wordt hij vaak aangewezen om een speech te geven. De vrouwelijke variant is de ‘maid of honor’, oftewel bruidsmeid, maar zij hoeft niet specifiek een getuige te zijn. Een bruidsmeisje staat wel de bruid terzijde in allerlei mogelijke praktische taken. In een latere blog zullen we verder op deze rol in gaan.
Belangrijke taken
De ‘best man’ van de bruidegom hoeft nu gelukkig niet meer gewapend naar de ceremonie te komen. Eigenlijk is er maar één belangrijke taak weggelegd voor alle getuigen: aanwezig zijn en – in het geval dat er sprake is van een burgerlijk huwelijk - het ondertekenen van de huwelijksakte (in tweevoud). Als het bruidspaar voor een kerkelijk huwelijk kiest, dan is de aanwezigheid voldoende. Hiernaast is deze aanwezigheid om een tweede reden enorm belangrijk. Als het voorkomt dat de trouwakte op een of andere manier verloren gaat, bijvoorbeeld door brand, dan dienen de getuigen te bevestigen dat zij inderdaad aanwezig waren op de ceremonie. In principe bestaat er een kopie die de gemeente in handen heeft, dus de kans dat dit nog gebeurt, is uitermate klein.
Tegenwoordig worden er meerdere taken toegespeeld aan de getuigen. Voorafgaand aan de bijzondere dag worden zij vaker gevraagd om – samen met de ceremoniemeester – het vrijgezellenfeest te organiseren. Één van de getuigen wordt nog steeds vaak aangesteld als de ringdrager en soms geven zij ook een speech na afloop van de ceremonie of tijdens het diner.
Jouw getuige vragen
Het begint steeds meer een trend te worden om de persoon die jij als getuige wil op een bijzondere manier te vragen. Je kunt hem of haar tijdens een etentje – en in het bijzonder tijdens het dessert – informeren. Of je geeft de vraag in de vorm van een cadeautje, een taart of je maakt een bijzonder filmpje als je lekker creatief wil zijn. Nog een leuke variant: je neemt diegene mee naar de (potentiële) trouwlocatie en vraagt het daar. Het schokeffect zal dan groot zijn, maar des te leuker.
